Persbericht
Longkanker vroeg opsporen voor een betere behandeling
Brussel, 19 november 2025 — In het kader van de bewustmakingsmaand voor longkanker doet het Academisch Ziekenhuis Brussel (H.U.B) een dringende oproep: het is tijd om in België een officieel en toegankelijk traject voor longkankerscreening op te zetten.
- Longkanker blijft de belangrijkste doodsoorzaak door kanker in België.
- Uit grote internationale studies is gebleken dat CT-screening met een lage dosis de sterfte aan longkanker met 20 tot 30% vermindert bij risicopatiënten.
- Het H.U.B kan een officieel en toegankelijk screeningstraject opzetten, maar vraagt om een institutioneel kader en duidelijke terugbetaling om dat mogelijk te maken.
Een nog vaak te laat ontdekte kanker
Longkanker is de belangrijkste doodsoorzaak door kanker in België met:
- 9.487 nieuwe gevallen gediagnosticeerd in 2023;
- 5.716 sterfgevallen in 2021;
- een vijfjaarsoverleving van ongeveer 30%1
De diagnose wordt vaak in een laat stadium gesteld, maar longkanker blijft wel een van de kankersoorten waarbij de medische vooruitgang het snelst verloopt: nieuwe doelgerichte behandelingen, immuuntherapieën en verbeterde gepersonaliseerde opvolging maken het vandaag mogelijk om de levensverwachting en -kwaliteit van de patiënten aanzienlijk te verbeteren. Maar om die vooruitgang te benutten, moeten we de diagnose vroeger stellen.
"We beschikkingen op dit moment over de nodige technologieën en expertise om risicopatiënten te identificeren en de ziekte in een vroeg stadium op te sporen. Wat ontbreekt is een gestructureerd screeningstraject dat wordt erkend door de gezondheidsautoriteiten. Dat is een stap die we dringend moeten zetten."
— prof. Dimitri Leduc, hoofd van de dienst Pneumologie van het H.U.B
De middelen zijn er, maar het institutioneel kader ontbreekt
Er bestaan al doeltreffende onderzoeken – met name CT-scans van de borst met een lage dosis – om tumoren op te sporen nog voor er symptomen verschijnen. Die onderzoeken zijn echter nog niet volledig geïntegreerd in het zorgtraject en worden niet systematisch voorgesteld aan de risicogroepen, zoals rokers of voormalige rokers met COPD (chronisch obstructieve longziekte), een aandoening die verband houdt met longkanker. COPD is eigenlijk een risicofactor op zich: bij een gelijkwaardig niveau van roken lopen COPD-patiënten een 2 tot 6 keer hoger risico om longkanker te krijgen2.
Volgens een rapport van het KCE uit april 2024 kost de behandeling van een longkanker die laat wordt gediagnosticeerd 2 tot 3 keer meer dan die van een kanker die vroeg wordt ontdekt. Screening met CT-scans met lage dosis bij personen met een hoog risico is kosteneffectief en wordt geschat op € 18.000 tot € 22.000 per gewonnen levensjaar (QALY-punten) per patiënt. In België wordt een behandeling of programma in het algemeen als 'kosteneffectief' beschouwd als de kosten per gewonnen QALY-punt minder dan € 35.000 bedragen. Op lange termijn zou een nationale implementatie een nettobesparing tot 25% kunnen opleveren voor de ziekenhuisuitgaven voor deze ziekte.3
"Het gebrek aan een officieel kader en een duidelijke terugbetaling voor screeningprocedures is een grote hindernis. De menselijke en economische kosten van een late diagnose zijn nochtans aanzienlijk: zwaardere behandelingen, een slechtere levenskwaliteit en een grotere belasting van het gezondheidszorgsysteem."
— Dr. Blandine Jelli, oncopneumoloog bij het H.U.B
Innovatie en onderzoek voor toegankelijke en doeltreffende screening
Heel wat rigoureuze internationale studies hebben intussen het belang aangetoond van screening via CT-scan van de borst met een lage dosis voor risicogroepen. Bijvoorbeeld:
- De NLST (Verenigde Staten) heeft aangetoond dat de sterfte aan longkanker bij mensen die gescreend worden ongeveer 20% lager ligt in vergelijking met röntgenfoto's van de borst4.
- De grote NELSON-studie (Nederland/België) meldde een 24% lagere sterfte door longkanker bij mannen (en nog lager bij vrouwen) na meerdere jaren opvolging5.
- Een recente meta-analyse van acht tot elf gerandomiseerde studies met 90.000 à 95.000 deelnemers toonde een gemiddelde verlaging van de specifieke sterfte aan longkanker van 17% à 21% aan bij mensen die gescreend werden, afhankelijk van de protocollen6.
Het Interreg-project 'ALCOVE', medegefinancierd door de Europese Unie, gooit het over een andere boeg: het onderzoekt het potentieel van een 'elektronische neus' die vluchtige organische stoffen die kenmerkend zijn voor longkanker kan detecteren in de adem van patiënten. Die technologie is een aanvulling op de beeldvormingsonderzoeken en kan de screening sneller, minder invasief en toegankelijker maken7.
De teams van de diensten Pneumologie en Thoraxoncologie van het H.U.B zijn zich bewust van de belangen en zijn zich al in de praktijk aan het voorbereiden in afwachting van de goedkeuring van de terugbetaling van longkankerscreening. Ze benadrukken ook het belang van een globale institutionele ondersteuning die rookstopfinanciering omvat (raadplegingen, begeleiding, substitutietherapieën) om het risico duurzaam te verminderen, en een uitbreiding van de bestaande coördinatieplatformen om een soepele, geïntegreerde en continue zorg voor risicopatiënten te garanderen.
"Deze resultaten, ondersteund door nationale, Europese en internationale aanbevelingen, zijn ontegensprekelijk: een systematische, gerichte screening vermindert de longkankerincidentie en -sterfte. We hebben de gegevens, de tools en de vaardigheden. Het enige wat nu nog ontbreekt is een politieke beslissing om de knoop door te hakken." — dr. Anouk Goudsmit, oncoloog, H.U.B
November: De teams van het H.U.B mobiliseren zich rond een reeks initiatieven om de patiënten, het grote publiek en de zorgverleners te informeren en sensibiliseren en met hen te praten over de uitdagingen met betrekking tot longkanker. Op het programma:
Meer informatie: https://www.erasme.be/nl/longkanker-maand-2025 Het doel van deze acties is om de ziekte in een vroeg stadium op te sporen, de manier waarop we kijken naar de ziekte en de mensen die eraan lijden te veranderen en mensen eraan te herinneren dat de diagnose longkanker niet altijd onvermijdelijk is. |
Media Kit H.U.B Cancer Poumon.zip
ZIP 32 MB
Contact
Louis Dijon
Marine Lhomel
[1] Source : Cancer Fact Sheet Cancer du Poumon, Belgian Cancer Registry, https://kankerregister.org/fr/publicaties/cancer-fact-sheet-cancer-du-poumon-2023
2 Sources : https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18565949/ ; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41113251/
3 Source : KCE Report 379Bs – Dépistage du cancer du poumon chez les personnes à haut risque, 2024. https://kce.fgov.be/sites/default/files/2024-04/KCE379BS_depistage_cancer_poumons_personnes_haut_risque.pdf
4 Source : Screening for lung cancer: time for large-scale screening by chest computed tomography
Dekel Shlomi, Ronny Ben-Avi, Gingy Ronen Balmor. European Respiratory Journal 2014 44(1): 217-238
5 Source: van Meerbeeck JP, Franck C. Lung cancer screening in Europe: where are we in 2021? Transl Lung Cancer Res 2021;10(5):2407-2417. doi: 10.21037/tlcr-20-890
6 Source: Bonney A, Malouf R, Marchal C, Manners D, Fong KM, Marshall HM, Irving LB, Manser R. Impact of low-dose computed tomography (LDCT) screening on lung cancer-related mortality. Cochrane Database Syst Rev. 2022 Aug 3;8(8):CD013829. doi: 10.1002/14651858.CD013829.pub2. PMID: 35921047; PMCID: PMC9347663.
7 Source https://www.rpl99fm.com/podcasts/projet-alcove-une-avancee-pour-le-depistage-du-cancer-du-poumon-1612