Persbericht
Wetenschappers van het Jules Bordet Instituut en de Universiteit van Luik ontwikkelen risicoscore voor zeldzame vorm van leukemie
Brussel, 8 november 2025 – Onderzoekers van het Jules Bordet Instituut - H.U.B. en het GIGA Instituut (Universiteit van Luik) hebben een prognostische biomarker ontwikkeld die kan voorspellen welke dragers van het HTLV-1-virus (humaan T-cel leukemievirus type 1) een hoog risico lopen op het ontwikkelen van Adult T-celleukemie (ATL), een zeldzame en agressieve vorm van bloedkanker.
Biomarker voorspelt agressieve leukemie jaren vóór de eerste symptomen
HTLV-1 treft wereldwijd meer dan 20 miljoen mensen. Hoewel de meeste dragers asymptomatisch blijven, ontwikkelt een minderheid ernstige complicaties zoals Adult T-celleukemie (ATL), vaak pas tientallen jaren na de oorspronkelijke infectie met het virus. Tot op heden bestond er geen betrouwbare methode om die evolutie te voorspellen. De publicatie van deze baanbrekende resultaten in het gerenommeerd tijdschrift The Lancet Microbe betekent een belangrijke doorbraak in het onderzoek naar deze zeldzame vorm van leukemie. De bevindingen bieden nieuwe perspectieven voor vroegtijdige behandeling en gerichte medische opvolging van dragers van het HTLV-1 virus.
"De nieuwe biomarker kan artsen helpen bepalen welke HTLV-1-dragers een verhoogd risico lopen om agressieve ATL te ontwikkelen," vertelt Dr. Anne Van den Broeke, hoofdauteur van de studie en hoofd van het onderzoek naar virale oncogenese aan het Jules Bordet Instituut en het GIGA Instituut. "Voor het eerst beschikken we over een methode die deze evolutie jaren, zelfs tientallen jaren, vóór het verschijnen van symptomen kan voorspellen."
Nieuwe risicoscore ontwikkeld op basis van unieke patiëntbiobank
De studie maakte gebruik van een Japanse patiëntencohort die sinds 2002 wordt opgevolgd, waardoor de onderzoekers toegang kregen tot een uitzonderlijk waardevolle biobank met stalen verzameld over meer dan twintig jaar. Met behulp van geavanceerde sequeneringstechnieken ontwikkelden de Belgische onderzoekers een risicoscore, VCE (Viral Clonality Evenness). De score meet de homogeniteit van de virusverspreiding in de cellen van de patiënt en vormt een belangrijke indicator voor het risico op kwaadaardige celtransformatie
"Oorspronkelijk werd deze methode ontwikkeld om fundamentele vragen te beantwoorden over de evolutie van kanker in preklinische modellen," zegt Dr. Michel Georges, mede-auteur van de studie en voormalig directeur van het GIGA Instituut. "Wat opmerkelijk is, is dat deze aanpak rechtstreeks toepasbaar blijkt te zijn op de ziekte bij mensen, met een reële klinische meerwaarde voor patiënten."
Biomarker sluit aan bij de WHO-prioriteiten inzake HTLV-1
Naast het identificeren van personen met hoog risico die baat kunnen hebben bij preventieve zorg, kan de VCE-score ook ongeveer 80% van de dragers die vandaag als "risicopatiënten" worden beschouwd - maar de ziekte uiteindelijk nooit zullen ontwikkelen - geruststellen. Dit betekent een belangrijke verbetering in hun levenskwaliteit. De nieuwe studie beantwoordt rechtstreeks aan de oproep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2024, die het dringende belang benadrukte van het ontwikkelen van diagnostische en prognostische biomarkers om de wereldwijde zorg voor HTLV-1-dragers te verbeteren.
Internationale samenwerking, brede financiële steun
De studie is het resultaat van een internationale samenwerking tussen het Jules Bordet Instituut - H.U.B., het GIGA Instituut (Universiteit van Luik), het Necker Ziekenhuis (AP-HP, Parijs), het Erasmus Medisch Centrum (Rotterdam) en het Japanse consortium JSPFAD (Joint Study on Predisposing Factors of ATL Development). De Jules Bordet Vereniging - Association Jules Bordet - steunde het project vanaf de eerste stappen, met financiering vanaf de preklinische fase tot en met de verdere ontwikkeling. De studie kreeg bovendien belangrijke steun van Télévie, het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FNRS), de Stichting tegen Kanker, het Léon Frédéric Fonds en het Waals Gewest (WALInnov).
De VCE-score wordt momenteel klinisch geëvalueerd voor implementatie in verschillende regio’s waar HTLV-1 endemisch is, evenals bij risicogroepen wereldwijd.
Ontdek het volledig artikel: https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(25)00126-0/fulltext
Contact
Louis Dijon
Frédérique Meeus
Over het Hôpital Universitaire de Bruxelles
Het A.Z.B, het academisch ziekenhuis van de ULB, verenigt sinds 2021 het Jules Bordet Instituut, het Erasmus Ziekenhuis en het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (HUDERF). Gelegen in het hart van Brussel, biedt het een uitstekende gespecialiseerde, oncologische en pediatrische zorg, een combinatie van onderzoek en onderwijs voor de zorgverleners van morgen. Met meer dan 6.000 medewerkers belichaamt het Universitair Ziekenhuis Brussel de waarden solidariteit, engagement, inclusiviteit, innovatie en vrij onderzoek.
Het Jules Bordet Instituut is het enige geïntegreerde kankercentrum in België. Het is erkend door het OECI en vervult al 80 jaar een drievoudige missie: zorg, onderzoek en onderwijs in oncologie. Sinds 2021 beschikt het Instituut over een ultramodern gebouw van 80.000 m² in Anderlecht, met 250 bedden en 43 daghospitaalplaatsen.
Het Erasmeziekenhuis is een algemeen ziekenhuis met 1.048 bedden dat jaarlijks tot 30.000 ziekenhuispatiënten en 400.000 poliklinische patiënten opneemt. Het team van 4.000 professionals biedt geavanceerde zorg, aangevuld met de Polykliniek Lothier en twee gespecialiseerde centra (CTR en CRG).
Ze zijn beide gevestigd op de Erasmeziekenhuis-faculteit campus, die de Faculteit der Geneeskunde, de Faculteit der Motorische Wetenschappen en de School voor Volksgezondheid (met een totaal van meer dan 6.200 studenten) omvat.
Het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (HUDERF) is het enige Belgische ziekenhuis gewijd aan kinderen en adolescenten. Door alles in het werk te stellen om het welzijn van zijn jonge patiënten te garanderen, helpt het ziekenhuis hen om hun eigen ontwikkeling in handen te nemen en zich te ontplooien in de maatschappij. Huderf is gevestigd in Laken en heeft 183 bedden, 135.000 consultaties en meer dan 36.000 spoedopnames per jaar. Het heeft als missie om uitgebreide en innovatieve zorg te bieden aan zijn jonge patiënten door uitstekende zorg, onderzoek en gezondheidseducatie te combineren.
Over het Association Jules Bordet
Het kankeronderzoek aan het Jules Bordet Instituut is al meer dan 50 jaar onlosmakelijk verbonden met de Association Jules Bordet (voorheen Les Amis de l’Institut Bordet). Als belangrijkste particuliere schenker van het Instituut heeft de vzw in een halve eeuw meer dan 150 miljoen euro bijgedragen, waarmee honderden onderzoeksprojecten konden worden gefinancierd en belangrijke vooruitgangen voor patiënten mogelijk werden gemaakt.
Trouw aan haar missie heeft de Association Jules Bordet reeds 18 miljoen euro vrijgemaakt voor de ontwikkeling van de onderzoeksactiviteiten in het nieuwe ziekenhuis, waarvan bijna 6,5 miljoen euro bestemd is voor de aankoop door het Instituut Bordet van de MRI-Linac 1,5 Tesla en de simulatie-MRI.
Meer informatie over de Association Jules Bordet vindt u op de website: www.association-jules-bordet.be